بهای عدالت برای مصالحه؟

اشاره: این مقاله قبلاً در سایت دیدبان افغانستان و نیز در خبرنامه این نهاد با نام «حقیقت» منتشر شده بود.

مقدمه:

رمون آرون، متفکر و فیلسوف سیاسی، که در مورد جنگ و تفسیر دیدگاه‏های کلاوزویتس، مشهورترین فیلسوف جنگ، تحقیق کرده است می‏نویسد: فقط کسی که در باره‏ی جنگ اندیشیده باشد میóتواند بگوید که جنگ چیز نفرت انگیزی است. این جمله در مورد اندیشمندان و فیلسوفان جنگ صدق می‌کند، چون معرفت آن‏ها از رهگذر تفکر و اندیشه به دست می‌آید. اما قربانیان اصلی جنگ الزاماً اندیشمندان و متفکران نیستند. جنگ وقتی اتفاق افتاد متن جامعه را ویران می‌سازد. بنابراین قربانیان اصلی جنگ بیشتر افراد عادی و شهروندان معمولی جامعه هستند؛ آن‏هایی که شناخت شان بیشتر از رهگذر تجربه است نه تفکر و تعمق اندیشمندانه. شاید از یک جهت بتوان گفت که شناخت تجربی از جنگ خیلی ملموس‏تر و عینی‏تر از شناخت ذهنی و تعقلی است، چون وقتی انسانی جنگ را لمس می‌کند، خانه اش ویران می‌شود، از ترس جنگ پناه‏گاه می‌پالد، جسم بی‌جان و خون آلود اعضای خانواده و همسایگان خود را روی دستش حمل می‌کند، آواره می‌شود و احتمالاً اعضای بدن خود را از دست می‌دهد، بیشتر از هرکسی دیگر می‌تواند به عمق جنگ پی‌ببرد. در حالی که اندیشیدن در باره‏ی جنگ در حکم تماشای صحنۀ جنگ از بیرون است، صحنه‌یی که می‌تواند خیلی هم غیرواقعی و یا ساختۀ تخیل او باشد. از این رو آن جملۀ رمون آرون را می‌توان این گونه بازنویسی کرد: کسی که جنگ را تجربه کرده باشد، یا در جنگ زیسته باشد، میóتواند بگوید که جنگ چیز نفرت انگیزی است. قربانی جنگ، به تبع این شناخت و تجربه، می‏تواند در مورد صلح نیز سخن بگوید و ارزش واقعی صلح را بهتر دریابد. ....

برای خواندن ادامه متن به سایت دیدبان افغانستان مراجعه کنید.


برای خواندن برگردان قسمت هایی از مقاله به انگلیسی به این لینک  در همان سایت مراجعه کنید.